ด้วยสำนักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบงานส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ ๒๕๔๖ หมวด ๗ ว่าด้วยการส่งเสริมความประพฤตินักเรียน อีกทั้งได้ประกาศจัดตั้งศูนย์เสมารักษ์สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด เป็นศูนย์กลางในการประสานงานส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษาในทุกจังหวัด เพื่อให้เกิดการขับเคลื่อนการดำเนินงานส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ตลอดจนภารกิจงานที่เกี่ยวข้องกับกิจการนักเรียนและนักศึกษา ได้มีการบูรณาการ เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลเป็นที่ประจักษ์ จึงได้จัดทำโครงการเชิดชูเกียรติพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (รางวัลเสมาพิทักษ์) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติผู้บริหารและบุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ในศูนย์เสมารักษ์สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด ซึ่งมีผลการปฏิบัติงานดีเด่น ตลอดจนเพื่อส่งเสริมให้บุคลากรดังกล่าวได้พัฒนาตนเอง พัฒนางานให้มีมาตรฐานและถือเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงาน โดยผู้ที่จะได้รับรางวัลดังกล่าว ต้องเป็นผู้ที่มีความประพฤติดีและเป็นแบบอย่างที่ดีในด้านการครองตนการครองคน และการครองงาน อีกทั้งต้องมีผลการปฏิบัติงานดีเด่นเป็นแบบอย่างแก่พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา
